ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය ශ්‍රී ලංකාවේ නව අග්‍රාමාත්‍ය ධූරයට පත් කිරීම සමාන්‍ය පුරවැසියන් ලෙස අප ගත යුත්තේ කෙසේදැයි විමසීම ඉතා උනන්දුව දනවන කරුණකි. 1947 සිට නිදහස් ශ්‍රී ලංකාව අග්‍රාමාත්‍ය වරු පහලොස් දෙනෙකුගේ නායකත්වය ලබා ඇති අතර කාන්තාවන් වූවේ එයින් දෙදෙනෙකු පමණි. ඒ තුන් වතාවක් පත් වූ සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක සහ ඇගේ දියණිය චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරණායක කුමාරතුංග විය. ඒ අනුව මෙම පත්වීම විසින් ඇය ලංකාවේ තුන්වෙනි කාන්තා අගමැතිවරිය බවය පත්වේ.
ඒ අතරින්, මානව හිමිකම්, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ ඇයගේ වැඩ කටයුතු සමඟ ඒකාබද්ධව සමාජ විද්‍යාව සහ මානව විද්‍යාව පිළිබඳ ශක්තිමත් ශාස්ත්‍රීය පසුබිමක් ඇති පලවන අගමැතිනිය ඇය වනු ඇත. ඇගේ පසුබිම දෙස බලන විට ඇයගේ නායකත්වයට අසමානතාවය, සුළුතර අයිතිවාසිකම් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් වූ අභියෝග වැනි තීරනාත්මක සමාජ ගැටළු ආමන්ත්‍රණය කරමින් ප්‍රගතිශීලී ප්‍රතිසංස්කරණ පෝෂණය කළ හැකි වනු ඇත.
හිටපු විද්‍යාඥවරියක ලෙස ඇය අධ්‍යාපනයේ ගුණාත්මක බව ඉහළ නැංවීම සහ තරුණයන්ගේ අවශ්‍යතා සපුරාලීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම අපේක්ෂා කල හැකි අතර, මෙම අවධානය අධ්‍යාපනය සහ වෘත්තීය පුහුණුව පුනර්ජීවනය කළ හැකි අතර තරුණ පරම්පරාව වඩාත් ගතික ආර්ථිකයක් සඳහා සූදානම් කළ හැකිය. ඇයගේ පර්යේෂණ පසුබිම සහ සංහිඳියාව සඳහා පෙනී සිටීම හේතුවෙන්, වාර්ගික, ආගමික සහ දේශපාලනික බෙදීම් සමනය කිරීමට ඇයගේ දායකත්වය සහ නායකත්වය තීරණාත්මක වනු ඇත. මෙය රටේ දිගුකාලීන ස්ථාවරත්වය සහ සංවර්ධනය සඳහා තීරණාත්මක වන ඇතුළත් කිරීම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ ජාතික සමගිය ශක්තිමත් කරනු ඇත.
ආචාර්ය අමරසූරිය ආණ්ඩුවේ විනිවිදභාවය සහ වගවීම පිළිබඳ ප්‍රබල යෝජකයෙකි. ඇයගේ නායකත්වය දූෂණ විරෝධී ප්‍රයත්නයන් සඳහා ප්‍රමුඛත්වය දිය හැකි අතර, මහජන විශ්වාසය යළි ස්ථාපිත කිරීම සහ වඩාත් සාධාරණ ආර්ථික සංවර්ධනයක් සහතික කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. සමාජ සාධාරණත්වය සඳහා ගැඹුරු කැපවීමක් සමඟින්, ආචාර්ය අමරසූරියට මානව හිමිකම්, කම්කරු අයිතිවාසිකම් සහ සම්පත් සහ අවස්ථා සඳහා සාධාරණ ප්‍රවේශය අවධාරණය කරන ප්‍රතිසංස්කරණ ආරම්භ කළ හැකිය. මෙම මුල පිරීම් වඩාත් සාධාරණ සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමට උපකාරී වනු ඇත.
දේශපාලනයේ සාපේක්ෂව නව චරිතයක් ලෙස, ඇය නැවුම් ඉදිරිදර්ශනයක් ගෙන ඒමට සහ සම්ප්‍රදායික දේශපාලන සම්මතයන්ට අභියෝග කළ හැකිය. මෙහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මුල් බැසගත් දේශපාලන ප්‍රභූන්ට වඩා මහජනතාවගේ අවශ්‍යතාවලට ප්‍රමුඛත්වය දෙන නවීකරණය වූ දේශපාලන සංස්කෘතියක් ඇති විය හැකිය. දේශපාලන අස්ථාවරත්වයට සහ ආර්ථික අභියෝගවලට මුහුණ දී ඇති රටක, ඇයගේ ප්‍රවේශය තිරසාර වර්ධනයක්, සමාජ ප්‍රගතියක් සහ වඩාත් ඒකාබද්ධ ශ්‍රී ලංකාවක් සඳහා අඩිතාලම දැමිය හැකිය.
සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන සංස්කෘතීන් විසින් නොසලකා හරින ලද දීර්ඝ කාලීන සමාජ ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සෙවීමට ජාතික ජන බලය (NPP) සූදානමක් පෙන්නුම් කිරීමත් සමඟ ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය අගමැතිනිය ලෙස පත් කිරීම ශ්‍රී ලංකා දේශපාලනයේ පෙරළියක් සංකේතවත් කළ හැකිය. මෙම පියවර වැදගත් සංස්කෘතික හා දේශපාලන වෙනස්කම් කිහිපයක් පිළිබිඹු කරන බව මෙසේ වෙන් වෙන්ව දැකිය හැක.
- කාන්තා නායකත්වයේ සංකේතය:
සාම්ප්‍රදායික ශ්‍රී ලාංකීය සමාජය තුළ, සදාචාරාත්මක හා ප්‍රායෝගික නායකයෙකු ලෙස සේවය කරමින්, මව බොහෝවිට පවුල් සහ ප්‍රජා ජීවිතයේ කේන්ද්‍රීය භූමිකාවක් දරයි. ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය මහත්මියගේ පත්වීම කාන්තා නායකත්වයට ඇති මෙම සංස්කෘතික ගෞරවය පිළිබිඹු කරයි. කාන්තා කටහඬ පෞද්ගලික ජීවිතය තුළ පමණක් නොව දැන් ජාතික දේශපාලන නායකත්වයේ කේන්ද්‍රස්ථානය වන නව යුගයක් එය සංඥා කරයි. පුරුෂ මූලික දේශපාලන පරිසරයෙන් මිදී ඉහළම මට්ටමින් තීරණ ගැනීමේදී පුළුල් ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා සහභාගිත්වය වැළඳ ගැනීමට ඇගේ නායකත්වය රට තුළ පෙලඹීමක් ඇති කළ හැකිය. - සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන සංස්කෘතියෙන් ඈත් වීම:
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනය දිගු කලක් තිස්සේ ආධිපත්‍යය දරන්නේ ස්ථාපිත දේශපාලන පවුල් සහ මුල් බැසගත් බල ව්‍යුහයන් විසිනි. ජාතික ජන බලවේගයේ, මෙම පත්වීම හරහා, අර අතීතයෙන් මිදීමට ඇති කැමැත්ත ප්‍රදර්ශනය කළ හැකිය. රාජවංශ දේශපාලනයෙන් මිදී කුසලතා සහ නැවුම් අදහස් පිරි මිනිසුන් පිරි රාජ්‍ය ව්‍යූහයක් ගොඩ නැගිය හැක. සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන කවවලට වඩා ශාස්ත්‍රීය සහ සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ පසුබිමකින් පැමිණි ආචාර්ය අමරසූරිය, බුද්ධිවාදය, ඇතුළත් කිරීම් සහ ප්‍රගතිශීලී පාලනය වෙත මාරුවීමක් සංඥා කරයි. මෙය සාම්ප්‍රදායික ශ්‍රී ලාංකීය දේශපාලනය සංලක්ෂිත අනුග්‍රහය මත පදනම් වූ, ධූරාවලි ව්‍යුහයන්ට වඩා වෙනස් ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන සංස්කෘතීන් වාර්ගික සංහිඳියාව, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය, දරිද්‍රතාවය සහ පද්ධතිමය දූෂණය වැනි තීරනාත්මක සමාජ ගැටලු විසඳීමට බොහෝ විට අරගල කර ඇත. ආචාර්ය අමරසූරිය වැන්නෙකු අගමැතිනිය කිරීමට එන්පීපී ගත් තීරණයෙන් ඇඟවෙන්නේ ඔවුන් මෙම ගැටළු වලට මුහුණ දීම සම්බන්ධයෙන් බැරෑරුම් ලෙස කටයුතු කරන බවයි.
සමාජ විද්‍යාව, මානව හිමිකම් සහ අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ඇයගේ පසුබිම, මෙම අභියෝගවලට ඔවුන්ගේ මූලයන් පිළිබඳ ගැඹුරු අවබෝධයකින් යුතුව කටයුතු කිරීමට ඇයව සන්නද්ධ කරයි. මතුපිට මට්ටමේ නිවැරදි කිරීම්වලින් ඔබ්බට ගොස් පරිවර්තනීය සමාජ වෙනසක නිරත වන ප්‍රතිපත්ති සැලසුම් කිරීමට ඇයට උදව් කළ හැකිය. - ප්‍රගතිශීලී සමාජ න්‍යාය පත්‍රයක්:
NPP වේදිකාව බොහෝ විට සාධාරණත්වය, සමාජ සාධාරණත්වය සහ විනිවිදභාවය වටා කේන්ද්‍රගත වී ඇත. ආචාර්ය අමරසූරියගේ පත්වීම, වාර්ගික ආතතීන්, ධනය අසමාන ලෙස බෙදී යාම, දුර්වල අධ්‍යාපන යටිතල පහසුකම් සහ ආන්තික ප්‍රජාවන්ට අවස්ථා නොමැතිකම වැනි ශ්‍රී ලංකාවේ නොවිසඳුණු ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් සෙවීමේ ප්‍රගතිශීලී න්‍යාය පත්‍රයකට පක්ෂය කැපවී සිටින බවට වන මතය ශක්තිමත් කරයි. සමාජ සාධාරණත්වය කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ නායකයෙකු පත් කිරීමෙන්, දශක ගණනාවක් තිස්සේ ශ්‍රී ලාංකේය සමාජය පීඩාවට පත් කර ඇති ව්‍යුහාත්මක අසමානතාවයන් විසඳීම සඳහා වාචාල කතා පසුකර යාමට සහ සංයුක්ත ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට තමන් සූදානම් බව NPP සංඥා කරනවා විය හැකිය. - නව දේශපාලන සංස්කෘතියක්:
ආචාර්ය අමරසූරියගේ නායකත්වයට නව දේශපාලන සංස්කෘතියක් ඇති කළ හැකි අතර, එය ගැටළු විසඳීම, ඇතුළත් කර ගැනීම සහ මිනිසුන්ට ප්‍රථම ප්‍රවේශය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරයි. පසුගිය පාලන තන්ත්‍රවල නිතර ගණුදෙණු සහ ස්වයං-සේවා ස්වභාවයට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකා දේශපාලනයට බුද්ධිමය හා සදාචාරාත්මක මානයක් ගෙන ඒමේ හැකියාව ඇයට ඇත. ඇහුම්කන් දීම, සංවේදනය සහ ප්‍රජා සහභාගීත්වය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට ඉඩ ඇති ඇයගේ නායකත්ව විලාසය, අතීතයේ බලධාරී සහ සමහර විට බෙදුම්වාදී නායකත්ව ප්‍රවේශයන් සමඟ වෙනස් වේ.
NPP, ආචාර්ය හරිනි අමරසූරියගේ පත්වීම හරහා, සම්ප්‍රදායික දේශපාලන සංස්කෘතියෙන් බිඳීමක් සහ දිගුකාලීන සමාජ ප්‍රශ්න අර්ථවත් ලෙස ආමන්ත්‍රණය කිරීමේ අභිප්‍රාය සනිටුහන් කරන බව පෙනේ. ඇයගේ පසුබිම සහ ප්‍රවේශය ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙන ගැඹුරු මුල් බැසගත් අභියෝගවලට විසඳුම් සෙවීම සඳහා ඉතා වැදගත් වන සමාජ සමානාත්මතාවය, විනිවිදභාවය සහ ඇතුළත් වීමේ වටිනාකම් සමඟ සමපාත වේ.
ආචාර්ය හරිනි අමරසූරියගේ පුද්ගලික පසුබිම ගතහොත් ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රමුඛ පෙළේ ශාස්ත්‍රාලිකාවක්, ක්‍රියාකාරිනියක් සහ දේශපාලඥවරියක් වන අතර, සමාජ සාධාරණත්වය, මානව හිමිකම් සහ දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සඳහා ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි.
ඇගේ ශාස්ත්‍රීය පසුබිම ගතහොත් ඇය සමාජ මානව විද්‍යාව පිළිබඳව බ්‍රිතාන්‍යයේ විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්ය උපාධියක් දරයි. එහිදී ඇය සමාජ විද්‍යාව, මානව විද්‍යාව සහ සමාජ පද්ධති අධ්‍යයනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත. දේශපාලනයට පිවිසීමට පෙර ඇය ශ්‍රී ලංකා විවෘත විශ්වවිද්‍යාලයේ සමාජ අධ්‍යයන අංශයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්යවරියක් ලෙස කටයුතු කළාය. ඇයගේ ශාස්ත්‍රීය කටයුතු යෞවනයන්, අධ්‍යාපනය සහ සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ ගැටළු කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම මගින් සලකුණු විය. ඇයගේ පර්යේෂණය ළමා අයිතිවාසිකම්, කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ පාලනයේ සිවිල් සමාජයේ භූමිකාව වැනි මාතෘකා ගවේෂණය කර ඇත. සමානාත්මතාවය, මානව හිමිකම් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය වෙනුවෙන් ක්‍රියාකාරීව පෙනී සිටින්නියකි. ඇය සංවර්ධනය, මානව හිමිකම් සහ ගැටුම් නිරාකරණය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සහ ජාත්‍යන්තර සංවිධාන කිහිපයක් සමඟ කටයුතු කර ඇත. ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ ආන්තික ප්‍රජාවන් සඳහා සමාජ හා දේශපාලනික සවිබල ගැන්වීමේ වැදගත්කම නිතර අවධාරණය කරමින් බිම් මට්ටමේ ක්‍රියාකාරීත්වයට සම්බන්ධ වී ඇත.
ආචාර්ය අමරසූරිය දේශපාලනයට පිවිසියේ වාමාංශික දේශපාලන පක්ෂයක් වන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ (JVP) සමඟ පෙලගැසී සිටින ජාතික ජන බලවේගය (NPP) ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ වීමෙනි. 2020 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදී ඇය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක් (MP) ලෙස තේරී පත් වූවාය. පාර්ලිමේන්තුවේ දී, ඇය ප්‍රතිපත්තිමය කරුණු සඳහා, විශේෂයෙන් අධ්‍යාපනය, පාලනය සහ සමාජ ප්‍රතිසංස්කරණ සම්බන්ධයෙන් ඇයගේ කථිකත්වය සහ කැපවීම සඳහා ඉක්මනින් පිළිගැනීමක් ලබා ගත්තාය. ඇයගේ ප්‍රයත්නයන් වඩාත් සාධාරණ, පාරදෘශ්‍ය සහ සියල්ලන් ඇතුළත් සමාජයක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සමඟ නිරන්තරයෙන් පෙලගැසී ඇත. ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ තරුණ ජනගහනයේ අවශ්‍යතා ආමන්ත්‍රණය කරමින් සහ අනාගතය සඳහා ඔවුන් සන්නද්ධ කරන ප්‍රතිපත්ති සඳහා තල්ලු කරමින් අධ්‍යාපනයේ සහ තරුණ සවිබල ගැන්වීමේ ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා ප්‍රබල උපදේශකවරියක් වී ඇත.
කාන්තා අයිතිවාසිකම්, කම්කරු අයිතිවාසිකම් සහ සුළුතර අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ඇයගේ වැඩ කටයුතු වඩාත් සාධාරණ සමාජයක් නිර්මාණය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත. ඇය ආන්තික ජනතාව වෙනුවෙන් හඬක් නගා ඇති අතර සමාජ ආරක්ෂණ පද්ධති වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වන ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා සහාය ලබා දී ඇත. ආචාර්ය අමරසූරිය ද ශක්තිමත් ආයතන සහ පාලන ප්‍රතිසංස්කරණ වෙනුවෙන් පෙනී සිටින දූෂණ විරෝධී ක්‍රියාමාර්ග සහ ආණ්ඩුවේ විනිවිදභාවය පිළිබඳ දැඩි යෝජකයෙකි. ඇය විශ්වාස කරන්නේ මානව ගරුත්වය සහ යුක්තිය පිළිබඳ දේශපාලනයකි. සමාජයේ සෑම අංශයකම සමානාත්මතාවය, විවිධත්වය සහ මානව හිමිකම්වලට ගරු කිරීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ඇයට ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් ප්‍රගතිශීලී දැක්මක් ඇත. දරිද්‍රතාවය, අසමානතාවය සහ අධ්‍යාපනයට සහ සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා ප්‍රවේශය නොමැතිකම වැනි පද්ධතිමය ගැටළු විසඳීම අරමුණු කරගනිමින් ඇයගේ දේශපාලන දෘෂ්ටිවාදය වාම නැඹුරු, පුද්ගල කේන්ද්‍රීය පාලනය සමග පෙලගැසී ඇත.
ආචාර්ය අමරසූරිය දේශපාලන කවයන් තුළ මෙන්ම ඉන් පිටත ද ගෞරවයට පාත්‍ර වී ඇත්තේ ඇයගේ කල්පනාකාරී ප්‍රවේශය, බුද්ධිමය දෘඪතාව සහ වරප්‍රසාද නොලත් අය නගා සිටුවීම සඳහා වූ කැපවීම හේතුවෙනි. ඇය ශ්‍රී ලාංකේය දේශපාලනයේ ප්‍රගතිශීලී හඬක් ලෙස සලකනු ලබන අතර රට තුළ ධනාත්මක සමාජ හා දේශපාලන වෙනසක් කෙරෙහි බලපෑම් කිරීමේ හැකියාව සඳහා ඇයව පිළිගෙන ඇත. ක්‍රියාකාරීත්වය සහ දේශපාලන මැදිහත්වීම් වල එකතුව ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජ ප්‍රශ්න පිළිබඳ පුළුල් අවබෝධයක් සහ යුක්තිය සහ ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා දැඩි කැපවීමක් ඇති සුවිශේෂී සහ බලගතු නායිකාවක් ලෙස ඇයව ස්ථානගත කරයි.
- අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි