‘ආණ්ඩුව ඇයි බයිඩන්ට බය…’
මේ ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණය සම්බන්ධයෙන් සමාජ මාධ්‍යවල පළවුණු නිවුස් දැකල ටොයියෝ නොහොත් රාජපක්‍ෂ විරෝධීන් අහන ප්‍රශ්නයක්ය.
රාජපක්‍ෂවාදී සමාජ මාධ්‍යවල වැඩියෙන්ම පළවෙන්නේ ට්‍රම්ප් දිනන නිවුස්ය.
‘ට්‍රම්ප් දින්නොත් අපිට හොඳයි’
රාජපක්ෂවරුන්ගේ සිට රාජපක්ෂවාදීන්ද හිතන්නේ එහෙමය.
හැබැයි මේ ලිපිය ලියන මොහොත වන විටත් ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරණයේ අවසන් ප්‍රතිඵල නිකුත් වී නොතිබුණාට මේ වන විට ධවල මන්දිරයට ළංවී සිටින්නේ ජෝ බයිඩන්ය.
‘ඇයි බයිඩන්ට රාජපක්ෂලා බය’
ට්‍රම්ප්ට වඩා බයිඩන් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවට භයානක වන්නේ රාජපක්ෂලා බලයේ සිටියදී රාජපක්‍ෂවරු සමඟ ගනුදෙනු කළ ප්‍රධාන චරිත කිහිපයක්ම බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුවේ ප්‍රධාන චරිත රඟපෑමට නියමිත නිසාය.
”ට්‍රම්ප්ට වඩා බයිඩන් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවට භයානක වන්නේ රාජපක්ෂලා බලයේ සිටියදී රාජපක්‍ෂවරු සමඟ ගනුදෙනු කළ ප්‍රධාන චරිත කිහිපයක්ම බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුවේ ප්‍රධාන චරිත රඟපෑමට නියමිත නිසාය.”
මොවුන් 2015ට පෙර මහින්දගේ ආණ්ඩුව සමඟ මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන්, චීනය සම්බන්ධයෙන් හැප්පුණු අයය.
මහින්දගේ ආණ්ඩුව ඔවුන් මානව හිමිකම් සහ චීනය සම්බන්ධයෙන් කළ තර්ජන ගණන් නොගැනීම නිසා මහින්දගේ ආණ්ඩුව ගෙදර යවන්න ඔවුහු වැඬේ කළහ.
එවකට ඔබාමාගේ උපදේශිකාවක වූ පසු කලක එ.ජා. සංවිධානයේ ඇමෙරිකානු නියෝජිතවරියක වූ සමන්තා පවර් මේ අතරින් ප්‍රධාන චරිතයකි.
කොළඹ පැවති මංගල සමරවීර හිටපු අමාත්‍යවරයාගේ දේශපාලන ජීවිතයට තිස් වසරක් සැපිරීමේ සමරු දේශනය පවත්වන සමන්තා පවර්.
ඒ වගේම ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධාන නියෝජිත සුසන් රයිස් ද එවැනිම ප්‍රධාන චරිතයකි.
විදේශ මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ බයිඩන් දින්නොත් සුසන් රයිස් හෝ සමන්තා පවර් ඇමෙරිකානු රාජ්‍ය ලේකම් ධුරයට පත්වීමට බොහෝ දුරට ඉඩ ඇති බවය.
ඔවුන් රාජ්‍ය ලේකම් ධුරවලට පත්නොවුණත් බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුවේ විදේශ ප්‍රතිපත්ති තීරණය කරනු ලබන තනතුරුවලට පත්වීමට වැඩි ඉඩකඩක් තිබේ.
බයිඩන් යනු ඔබාමාගේ උප ජනාධිපති නිසා බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුවෙන් නිරූපණය වන්නේ ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිරූපයමය.
ඔබාමාගේ ආණ්ඩුව කියන්නේ 2015 වන විටත් තව දශක ගණනාවකට පෙරළන්න බැහැ කී රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව ගෙදර යවපු ආණ්ඩුවය.
ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ දකුණු ආසියානු ප්‍රතිපත්ති මෙහෙයවන්නන් රාජපක්ෂලා කවුද, කින්ද, මන්ද ඔවුන්ගේ උපායන්, ගේම් ප්ලෑන් හොඳින් හඳුනයි.
ඔවුන් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව ගෙදර යැව්වේ රාජපක්‍ෂලාව හොඳට අධ්‍යයනය කරලාය.
”ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ දකුණු ආසියානු ප්‍රතිපත්ති මෙහෙයවන්නන් රාජපක්ෂලා කවුද, කින්ද, මන්ද ඔවුන්ගේ උපායන්, ගේම් ප්ලෑන් හොඳින් හඳුනයි. ඔවුන් රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුව ගෙදර යැව්වේ රාජපක්‍ෂලාව හොඳට අධ්‍යයනය කරලාය.”
ඉතින් බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුවට අලුතෙන් රාජපක්ෂලා ගැන හොයන්න දෙයක් නැත. රාජපක්ෂලා මෙය දනී.
මේ නිසා ඔවුන් බයිඩන්ට වඩා ට්‍රම්ප්ට කැමැති වීමට හේතු තිබේ.
අනෙක් අතට වත්මන් ජනාධිපති ගෝඨාභය එකල ආරක්‍ෂක ලේකම් ලෙස ඇමෙරිකාව සමඟ ආරක්‍ෂක ගිවිසුම් ගැහුවේත් ඔබාමාගේ ආණ්ඩුව සමඟ නොව බුෂ්ගේ රිපබ්ලිකන් ආණ්ඩුව සමඟය.
2009 බලයට ආ ඔබාමාගේ ආණ්ඩුව එම ආරක්‍ෂක ගිවිසුම්වලින් වාසි ගත්තත් චීනය සහ මානව හිමිකම් සම්බන්ධ ප්‍රශ්නවලදී මහින්දගේ ආණ්ඩුවට වේවැල පෙන්නන්න අදිමදි කළේ නැත.
අනෙක ට්‍රම්ප්ගේ ආණ්ඩුවට වඩා ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ දකුණු ආසියානු ප්‍රතිපත්තිය මෙහෙයවන චරිතවලට දමිළ ඩයස්පෝරාව සමඟ තිබුණු සම්බන්ධතා වැඩිය.
බයිඩන් දින්නොත් යළි මේ සබඳතා කරළියට එනු ඇත.
”අනෙක ට්‍රම්ප්ගේ ආණ්ඩුවට වඩා ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවේ දකුණු ආසියානු ප්‍රතිපත්තිය මෙහෙයවන චරිතවලට දමිළ ඩයස්පෝරාව සමඟ තිබුණු සම්බන්ධතා වැඩිය. බයිඩන් දින්නොත් යළි මේ සබඳතා කරළියට එනු ඇත.”
රෝහිණී කොසොග්ලු රවීන්ද්‍රන් (දකුණේ), ජෝ බයිඩන් සහ කමලා හැරිස් සමඟ
අනෙක බයිඩන්ගේ උප ජනාධිපති කමලා හැරිස් ඉන්දියාවේ තමිල්නාඩුවට නෑකම් කියන්නියකි. ඇයගේ මව දමිළ කාන්තාවකි.
මේ නිසා ලංකාව සම්බන්ධ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය තීරණය කිරීමේදී දමිළ ජනතාවගේ ප්‍රශ්න කෙරෙහි බයිඩන්ගේ ආණ්ඩුව වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමට ඉඩ තිබේ.
කමලාගේ හිටපු කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානී රෝහිනීගේ දෙමවුපියන් 1983 කළු ජූලියට පසු ලංකාව හැරදමා ගිය යාපනයේ පදිංචිකරුවන්ය.
”2015 ජනාධිපතිවරණ පරාජයට පසුව තමන්ව පරාජය කළේ ඇමෙරිකානු ඔත්තු සේවා යැයි ප්‍රසිද්ධියේ කියන්න රාජපක්‍ෂලාට සිදුවිය.”
2015ට පෙර රාජපක්‍ෂවරු හිතුවේ ඔබාමාගේ ආණ්ඩුව සමඟ ගැටිලා ලංකාවේ සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද දිනාගන්න පුළුවන් කියාය.
ඔබාමාගේ ආණ්ඩුව එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කොමිසමේදී ලංකාවට එරෙහිව යෝජනා සම්මත කරගනිද්දී රාජපක්ෂලා බය නොවුණේ මෙම යෝජනා සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද මවන මැෂිමක් කියාය.
අනෙක ඔවුන් හිතුවේ ඔබාමාගේ ආණ්ඩුවට ලංකාවේ කරන්න පුළුවන් කෙංගෙඩියක් නැහැ කියාය.
ඒත් 2015 ජනාධිපතිවරණ පරාජයට පසුව තමන්ව පරාජය කළේ ඇමෙරිකානු ඔත්තු සේවා යැයි ප්‍රසිද්ධියේ කියන්න රාජපක්‍ෂලාට සිදුවිය.
2016 ඔබාමාගේ ඩිමොක්‍රටික් පක්‍ෂ අපේක්‍ෂිකා හිලරි ක්ලින්ටන් පරාජය වූ විට රාජපක්‍ෂවරු ආශ්වාදයක් ලැබූහ.
ඒත් ට්‍රම්ප්ගේ ආණ්ඩුවට යූ.ඇන්.පී.ය සමඟ සමීප සබඳතා තිබුණි. එය ඓතිහාසික සම්බන්ධයකි.
මේ නිසා ට්‍රම්ප්ගේ ආණ්ඩුව රනිල්ගේ යූ.ඇන්.පී. ආණ්ඩුව සමඟ සමීපව වැඩ කළේය.
2018 මෛත්‍රි – රනිල්ව ඉවත් කොට මහින්දව අගමැති කළ විට ඇමෙරිකාව එම කුමන්ත්‍රණය හෙළා දුටුවේ ට්‍රම්ප්ගේ රිපබ්ලිකන් පක්‍ෂයත්, යූ.ඇන්.පී.යත් සමඟ පවතින ඓතිහාසික සම්බන්ධය නිසාය.
2018 මෛත්‍රිගේ කුමන්ත්‍රණය පරාජය කරන්න මෙරට ඇමෙරිකානු තානාපති කාර්යාලය තිරය පිටුපස කාර්යභාරයක් ඉටුකළ බව දන්නෝ දනිති.
”2018 මෛත්‍රිගේ කුමන්ත්‍රණය පරාජය කරන්න මෙරට ඇමෙරිකානු තානාපති කාර්යාලය තිරය පිටුපස කාර්යභාරයක් ඉටුකළ බව දන්නෝ දනිති.”
2002 රනිල්ගේ ආණ්ඩුව බලයට ආ පසු 2009 එවකට ජනාධිපති චන්ද්‍රිකා රනිල්ගේ ආණ්ඩුවේ ඇමැති ධුර පවරා ගත් විටදීද ඇමෙරිකාවේ හිටියේ රිපබ්ලිකන් ජනාධිපතිවරයෙකි.
එවකට ඇමෙරිකාවේ ජනාධිපති වූ බුෂ් චන්ද්‍රිකාගේ ක්‍රියාමාර්ගය අනුමත කළේ නැත.
2005 ජනාධිපතිවරණයේදී උතුරේ ප්‍රභාකරන්ගේ ඡන්ද වර්ජනය නවත්වන්න එවකට මෙරට ඇමෙරිකානු තානාපති විශාල උත්සාහයක් ගත්තේ 2005 ජනාධිපතිවරණයෙන් යූ.ඇන්.පී.ය දිනනවා දකින්න කැමැති වූ නිසාය.
නමුත් මහින්ද දින්නේය.
ප්‍රභාකරන් තමන්ගේ ඉල්ලීම ඉවත දැමූ නිසා ඇමෙරිකාව මහින්දගේ ආණ්ඩුවේ එල්.ටී.ටී.ඊ.ය පරාජය කිරීමේ යුද්ධයට සහාය දැක්වීය.
එවකට ඇමෙරිකානු පුරවැසියෙක් ලෙස ආරක්‍ෂක ලේකම් ගෝඨාභය බුෂ්ගේ රිපබ්ලිකන් ආණ්ඩුව සමඟ සමීප සබඳතා ගොඩනඟා ගත්තේ යුද්ධයේදී බුෂ්ගේ ආණ්ඩුව දුන් සහාය හරහාය.
එවකට ඇමෙරිකානු පුරවැසියෙක් ලෙස ආරක්‍ෂක ලේකම් ගෝඨාභය බුෂ්ගේ රිපබ්ලිකන් ආණ්ඩුව සමඟ සමීප සබඳතා ගොඩනඟා ගත්තේ යුද්ධයේදී බුෂ්ගේ ආණ්ඩුව දුන් සහාය හරහාය.
ඇමෙරිකාව ගෝඨාභය සමඟ ආරක්‍ෂක ගිවිසුම් ගහන්නේත් යුද්ධයේදී ගොඩනඟාගත් සමීප සබඳතාවය හරහාය.
එහෙත් 2009 ඔබාමාගේ ජයග්‍රහණයත් සමඟ ඒ සියල්ල වෙනස් විය.
2016 යළි රිපබ්ලිකන් අපේක්‍ෂක ට්‍රම්ප් ජයගත් පසු විපක්‍ෂයේ සිටි ගෝඨාභය, ට්‍රම්ප්ගේ ආණ්ඩුව සමඟ තමා ආරක්‍ෂක ලේකම් කාලයේ පවත්වාගෙන ගිය රිපබ්ලිකන් සබඳතා වර්ධනය කරගන්න උත්සාහ කළේය.
ඔහුගේ පුරවැසි ප්‍රශ්නය විසඳුණේ එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්ය.
2019 ගෝඨාභය ජනාධිපතිවරණයට තරග කරන විට රිපබ්ලිකන් පක්‍ෂය බලයේ සිටීම ලොකු වාසියක් විය.
‘ඒ කියන්නේ රාජපක්‍ෂ විරෝධී සමඟි ජනබලවේගයට යළි බලය ගන්න බයිඩන් දින්නොත් හොඳ වෙයිද..?’
කියන්න දන්නේ නැත.
2015 ඔබාමා ජනාධිපති ධුරයේ ඉන්න කොට රාජපක්ෂලා පරාජය විය.
2016 ඔබාමාගේ ඩිමොක්‍රටික් පක්‍ෂය පරාජය වී රිපබ්ලිකන් ට්‍රම්ප් දිනන විට රාජපක්ෂලා චූන් විය.
ට්‍රම්ප් ජනාධිපති ධුරයේ ඉන්න විට රාජපක්ෂලා යළි ජයගෙන යූ.ඇන්.පී.ය පරාජයට පත් විය.
දැන් යළි ඩිමොක්‍රටික් බයිඩන් දින්නොත් යූ.ඇන්.පී.ය වෙනුවට අද ප්‍රධාන විපක්‍ෂය නියෝජනය කරන සමඟි ජනබලවේගය චූන් වීම පුදුම වෙන්න දෙයක් නොවේ.
(උපුල් ජෝශප් ප්‍රනාන්දු)
ප්‍රවීන දේශපාලන විශ්ලේෂක