————————-
ටියුඩර් රෝස් තේ කඩේ, ලංකාවෙන් බැහැර වූ පසු මා දුටු අමතක නොවන තේ කඩයකි. එහි 19 වන ශතවර්ෂට අයත් ගෘහනිර්මාණ ශිල්පයත් භාහිර අලංකාරයත් සහ පිහිටීමේ වටපිටාවත් එයට ප්‍රධාන හේතුව විය හැක. අර්ධ-දැව සැකසීම, දැඩි ලෙස තාර සහිත වහල, විසිතුරු චිමිනි, ඊයම් වීදුරු ජනෙල්, ආරුක්කු දොරටු, බාහිර බිත්තිවල ක්වොයින් (කොන් ගල්), කැටයම් කළ ලී වරහන් සහ විසිතුරු කැටයම් මෙම තේ කඩයේ සුවිශේෂ සහ මනරම් පෙනුමට දායක වී ඇත. බැලූ බැල්මට ගමේ තැපැල් කාර්යාලයද වූ එය විරල් අර්ධද්වීපයේ පෝර්ට් සන්ලයිට් දුම්රිය ස්ථානය ඉදිරිපිට ග්‍රීන්ඩේල් පාරේ පිහිටා ඇති සම්ප්‍රදායික චමත්කාරයෙන් පිරුණු සුවපහසු තේ කඩයක් වේ. එහි යන්නෙකුට අසුන් ගෙන සවස තේ, සැන්ඩ්විච්, කේක් සහ තවත් බොහෝ දේ භුක්ති විඳිය හැක.
අපට නුහුරු නොවූ තේ කඩ සංස්කෘතිය බ්‍රිතාන්‍යයේ තේ සංස්කෘතියෙන් වෙන් නොවූ මූලයන් සහිත බව ටියුඩර් රෝස් තේ කඩේ දෙස බලන විට මට හැඟේ. ශ්‍රී ලාංකීය ගැමි ජන ජීවිත වල සමාජ ජීවිත ගමේ තේ කඩය වටා ගොඩ නැගී තිබූ අතීතය දෙස බලන විට , මෙම පෝට් සන්ලයිට් ගම්මානයේ තේ කඩය බ්‍රිතාන්‍යයේ සංස්කෘතික සමාජ ජීවිතය පිළිබඳ දීර්ඝ අතීත කතාවක් ගෙන හැර දක්වය
විලියම් ලිවර් (පසුව ලෙවර්හුල්ම් සාමිවරයා) විසින් 19 වැනි සියවසේ අගභාගයේ සහ 20 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේ ඉදිකරන ලද පෝට් සන්ලයිට් ගම්මානය, ලීවර්ගේ සබන් කම්හලේ (දැන් යුනිලීවර්හි කොටසක්) කම්කරුවන් සඳහා ආදර්ශ ගම්මානයක් ලෙස නිර්මාණය කරන ලදී. ගම්මානය ඉදිකර ඇත්තේ එහි පදිංචිකරුවන්ගේ පහසුකම් සැපයීම සහ ජීවන තත්ත්වය ඉහළ නැංවීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමිනි.
මේ කාලය තුළ පෝට් සන්ලයිට් වැනි ගම්මානවල සමාජ දේහයේ අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් වූයේ තේ කඩයි. ඔවුන් බ්‍රිතාන්‍ය සංස්කෘතියේ ප්‍රධාන අංගයක් වූ විවේකය, සමාජගත කිරීම සහ තේ රස විඳීමට ඉඩක් ලබා දුන්නේය. මෙම තේ කඩවල, නිවැසියන්ට විවේක ගැනීමට, මිතුරන් හමුවීමට සහ දවසේ වැඩ කිරීමෙන් පසු තේ කෝප්පයක් භුක්ති විඳීමට එක්රැස් විය හැකිය.
පෝට් සන්ලයිට් විලේජ් හි තේ කඩය, තේ පමණක් නොව සැහැල්ලු ප්‍රණීත ආහාර සහ සුවපහසු වාතාවරණයක් ද ලබා දෙමින් නිවැසියන් සඳහා කේන්ද්‍රීය රැස්වීම් ස්ථානයක් ලෙස සේවය කළ හැකිය. මෙම තේ කඩ ගම්වැසියන් අතර සුහදතාවය වර්ධනය කරමින් අත්‍යවශ්‍ය ප්‍රජා අවකාශයන් වන්නට ඇත.
තවද, පෝට් සන්ලයිට් ගම්මානයේ තේ කඩය සමාජ සුබසාධනය සඳහා ප්‍රගතිශීලී ප්‍රවේශය සඳහා ප්‍රසිද්ධ වූ එහි නිර්මාතෘ විලියම් ලිවර්ගේ වටිනාකම් පිළිබිඹු කරනු ඇත. ගම තුළ පහසුකම් සැපයීම සහ ප්‍රජාව පිළිබඳ හැඟීමක් ඇති කිරීම සඳහා ලීවර් වැදගත්කමක් ලබා දුන් අතර තේ කඩය මෙම දර්ශනයේ ප්‍රකාශනයක් වනු ඇත. කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, බ්‍රිතාන්‍යයේ තේ කඩ සංස්කෘතිය පාරිභෝගික මනාපයන්, සංස්කෘතික මාරුවීම් සහ ව්‍යාපාරික උපාය මාර්ග වලට සාපේක්ෂව කොපි කඩ බවට පරිවර්තනය වුවද පෝට් සන්ලයිට් ගම්මානයේ, තේ කඩය ගමේ උරුමය මතක් කිරීමක් ලෙසත්, පදිංචිකරුවන්ට සහ අමුත්තන්ට එක සේ එක්රැස් වන ස්ථානයක් ලෙසත් අදටත් දිගටම සේවය කරයි.
- අනුරුද්ධ ලොකුහපුආරච්චි